Ik kreeg onlangs een telefoontje van een journalist van
De Tijd met de vraag: hoe zou de Boekenbeurs
er uit zien in 2022? Zal er überhaupt nog behoefte zijn aan een evenement als
de Boekenbeurs?
Het is natuurlijk moeilijk om ver vooruit te
kijken. Een glazen bol is niet echt betrouwbaar. Wie weet welke technologische ontwikkelingen
er zich voordoen binnen 5, 6 jaar? Maar ik vond de vraag zo uitdagend dat ik er dieper wil op ingaan op deze
plek.
Eerst en vooral moeten we toegeven: de boekensector is
niet de meest vooruitstrevende sector in de wereld. Grootse ontwikkelingen
voltrekken zich meestal eerst buiten het traditionele boekbedrijf om daarna in meerdere
of mindere mate te worden opgepikt. Ook de Vlaamse lezer is eerder conservatief.
Denken we maar aan de verkoop via internet die in het buitenland sneller
ingeburgerd geraakte dan bij ons.
Ik durf dan ook met een vrij grote zekerheid poneren dat
het papieren boek binnen 10 jaar nog altijd het centrale gegeven zal zijn op de
Boekenbeurs 2022. In 2002 was de Boekenbeurs ook niet fundamenteel anders dan
deze in 2012.
En toch zal de Boekenbeurs er totaal anders uitzien.
Alleen al omdat in 2015 Antwerp Expo gaat verbouwen en meer mogelijk wordt. Rond
de papieren boeken zullen er veel meer digitale toepassingen worden aangeboden.
Audiovisuele middelen zullen meer en meer hun intrede doen om de boeken te
promoten.
Centraal gegeven wordt m.i. beleving. De wensen en de
interesses van de lezer zullen nog meer centraal komen te staan. De opdeling
van de stands per uitgever zal tegen dan zijn langste tijd hebben gekend. Eilanden volgens een
thematische indeling lijken mij de toekomst. Want een lezer komt niet naar de
Beurs voor een uitgeverij (hoe graag de uitgever ook communiceert met zijn lezer)
maar voor een thema, voor een auteur, voor een ervaring, de moeite waard
om zich te verplaatsen. Technieken zoals NFC (near field communication) zullen
in de smartphones geïntegreerd zijn, zodat betaling aan een centrale terminal piece
of cake wordt.
Bezoekers zullen hun interesses kunnen opgeven in hun
smartphone en via het semantische web zullen zij op hun smartphone een parcours
gepresenteerd krijgen langs de
thematische eilanden die hen interesseren. Je gsm brengt je automatisch naar de plek waar
je favoriete auteur aan het signeren is. Binnen 10 jaar is Google Glasses
wellicht ingeburgerd. Als je wilt, krijg je op je bril informatie over jouw
favoriete thema's, auteurs enz... Je Google Glasses biedt je op elke plek
informatie over boeken en auteurs die aanwezig zijn.
Een andere ontwikkeling die ik voorzie is interactief
papier. Nu wordt er al geëxperimenteerd met speciale inkt die wanneer die aan
licht wordt blootgesteld, klank en beeld produceert. Het papieren boek wordt hiermee
zelf 'enhaunched' en concurrent van het beeldscherm.
Via touchtables zal je kunnen grasduinen in een digitale
kiosk. Je hoeft je tablet maar op de kiosk te leggen en je schuift het digitale
boek zo op je reader. Boeken zullen tal van varianten kennen: een papieren versie, een interactieve, een game, een
televisiereeks... Uitgevers en andere mediabedrijven
zullen hun krachten bundelen om al deze vormen samen te presenteren, samen met
de creatieve bedenkers ervan ( o.a. de auteurs, de illustratoren enz...) om de
lezer in vervoering te brengen.
Naast de digitale beweging zal er wellicht ook een
tegenbeweging ontstaan. Evoluties voltrekken zich nooit in één enkele richting.
Naast het koele digitale zal het tastbare, het voelbare, het ruikbare ook aan
belang toenemen bij een groeiende groep mensen. Boekbeleving zal ook meer en
meer in een zintuiglijke richting evolueren. Boeken stralen rust uit en in een
drukke wereld zullen heel wat mensen het papieren boek opzoeken om die rust
terug te vinden. En zoals stress en rust naast mekaar bestaan, zal het zintuiglijk
genot van (papieren) boeken ook naast digitale boeken blijven bestaan.
Neen, ik verwacht niet dat de Boekenbeurs aan
aantrekkingskracht zal verliezen. Als de organisatoren verder volop de kaart
van de beleving trekken zoals ze nu bezig zijn en er voor zorgen dat de Beurs
hip blijft en de moeite waard is om interessante dingen te ontdekken, auteurs
te ontmoeten en te ontdekken via de nieuwste technologieën, zullen lezers het
nog altijd de moeite vinden om zich te verplaatsen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten