Wat telt is online of offline verkoop

Vandaag las ik een interessante blog van Mike Shatzkin.
http://www.idealog.com/blog/libraries-and-publishers-dont-have-symmetrical-interest-in-a-conversation
Hoewel deze blog hoofdzakelijk gaat over de relatie tussen bibliotheken en uitgevers in de digitale wereld, op zich ook een zeer interessant en belangrijk onderwerp, werd mijn aandacht getrokken op een ander element.
Hij schrijft nl. het volgende: "De juiste manier om na te denken over hoe de toekomst wordt vorm gegeven is niet te kijken naar de splitsing tussen ebooks en gedrukte boeken. Dat is misleidend. Waar het om gaat is het onderscheid tussen boeken gekocht in de boekhandel en boeken online gekocht. Boeken online gekocht zijn zowel print als ebooks." Deze benadering zette mij aan het denken en ik denk dat Shatzkin wel eens gelijk zou kunnen hebben. We zien dat in Vlaanderen de online verkoop met 90% is gestegen in 2011. Nu wordt reeds 7% verkocht online. In Nederland is het al meer dan 10%. Als de groei van het e-boek zich doorzet dan kan dat alleen maar toenemen. Sommigen verwachten dat binnen 5 jaar bijna 50% van de boeken (papier en digitaal) online zullen gekocht worden. Dit zal de boekenmarkt behoorlijk door mekaar gooien. De kleine boekhandel zal het erg moeilijk krijgen als hij zich niet op een specifieke niche kan toeleggen. Schaalvergroting is bijna de evidentie zelve. Samenwerking met diverse andere spelers dringt zich op. De boekhandel gaat zwaar moeten inzetten op beleving en op instrumenten om de boekenliefhebber te bewegen de stap naar de winkel te zetten en niet vanuit zijn luie zetel te bestellen. Daarom werkt Boek.be aan een uitgebreid programma van "digital signage", digitale bewegwijzering in de boekhandel. Meer informatie volgt later. 
Maar dit zal niet alleen een effect hebben op de boekhandel. Ook de uitgevers gaan hun business totaal zien veranderen. De verhoudingen tussen de diverse spelers gaat compleet door mekaar worden gegooid. Daarover organiseert Boek.be ism. het Boekenoverleg en de KVB op 23 april 2012 De Staat van het Boek in de Singel in Antwerpen. (Op 24/04 loopt een gelijkaardig programma in Amsterdam)  "Wat is mijn meerwaarde in de keten van de toekomst?" Auteurs, uitgevers, boekverkopers, bibliothecarissen en lezers gaan met mekaar in debat over de toekomst van het boekenvak. Een belangrijke afspraak die je niet mag missen.

De juiste cijfers over de boekenverkoop in januari 2012

De cijfers die GfK vorige week verspreidde voor wat betreft de maand januari 2012 zijn zeer verontrustend en hebben voor behoorlijk wat onrust in het boekenvak gezorgd. Een daling van 23,1% ten opzichte van vorig jaar zou ronduit dramatisch zijn. We hebben een en ander verder uitgezocht en het blijkt, ook volgens GfK dat deze grote terugval voor een belangrijk deel te wijten is aan de “period mapping” die GfK wereldwijd (en dus ook in België) hanteert.

In 2011 begon de maand januari reeds op 27/12/2010. Hierdoor waren er 5 dagen van de eindejaarsverkoop opgenomen in de cijfers van januari 2011.

In 2012 begint de maand januari op 2/01/2012, waardoor er een hele week aan goede verkoopcijfers wegvalt.

Als je die week er toch bijneemt, dan kom je tot iets meer realistische cijfers, zijnde een daling van -5,2% in omzet en – 7,6% in afzet.

Dit zijn natuurlijk ook rode cijfers en als zodanig zetten ze ook aan tot voorzichtigheid, maar ze beantwoorden alvast meer aan de realiteit dan de alarmerende cijfers van GfK.

Daarenboven weten we ook uit het verleden dat bij winterweer de consumenten minder de deur uitgaan. Maw. de koudegolf van de voorbije weken merken we ook in de verkoopcijfers van januari.

De daling manifesteert zich in quasi alle genres, met twee uitschieters: NUR600 (non-fictie professioneel): - 13,8% en NUR200 (kinderboeken): - 8,9%.

Als we naar de marktkanalen gaan kijken, dan merken we eenzelfde daling bij de boekhandels (-5%). De entertainment specialists dalen iets meer (- 6,2%) en de grootwarenhuizen zitten op – 5,7%.

Er zijn dus geen grote verschillen tussen de marktkanalen. Eenzelfde daling manifesteert zich in alle kanalen.

We kunnen ook nog een andere manier van berekenen toepassen, meer bepaald de maand januari laten lopen in 2012 van 2/01/2012 tot 29/01/2012 en in 2011 van 3/01/2011 tot 23/01/2011. Zijnde dus enkel de weken 1 tem 4 in de beide jaren. Dan kom je op een vergelijkbaar resultaat: - 6,6% in omzet en -8,9% in afzet.

Conclusie: januari 2012 was een maand met een behoorlijke daling in de boekenverkoop, maar niet zo catastrofaal als op het eerste gezicht was gebleken.

2012 kondigt zich aan als een moeilijk jaar voor het boekenvak. Sowieso zitten we in 2012 met een moeilijke jaarindeling. In 2011 waren er 53 weken in de period mapping van GfK, terwijl we in 2012 maar 52 weken kennen. Dit betekent dat we sowieso al een daling van 2% kunnen verwachten.