Is pessimisme wel op zijn plaats?

Er circuleren nogal wat pessimistische verhalen in het Vlaamse boekenvak. Aanleiding zijn de tegenvallende verkoopcijfers van de laatste maanden. Het is een feit, de boekenverkoop doet het de laatste maanden duidelijk minder goed dan vorig jaar. Op jaarbasis daalt de boekenverkoop in de eerste tien maanden van 2013 met 2% ten opzichte van de verkoop in 2012 in dezelfde periode. Maar als we de cijfers nauwkeurig analyseren, dan valt er toch wel iets bijzonders op te merken.
In 2012 kenden we het gigantische succes van de Vijftig Tinten trilogie van E.L. James. Deze boeken werden voor een belangrijk deel gekocht door mensen die doorgaans weinig of geen boeken kopen. In 2012 bedroeg het aandeel van deze Vijftig Tinten trilogie niet minder dan 3,8% van omzet van de boekenverkoop in Vlaanderen. In 2013 is deze hype over zijn hoogtepunt, waardoor het aandeel van deze trilogie in de totale boekenverkoop van 2013 (tot vandaag) teruggelopen is naar 1,4%. Met andere woorden: het wegvallen van de hype van de Vijftig Tinten trilogie is goed voor een verschil van 2,3% in de boekenverkoop.
De Vijftig Tinten trilogie was een fenomeen dat niet zo vaak voorkomt. We moeten al terug naar 2009 met het succes van de Millenium trilogie van Stieg Larsson en daarvoor de succesperiode van Harry Potter om een vergelijkbaar succesverhaal te kunnen optekenen.
Als we dus abstractie maken van deze uitzonderlijke bestseller, een fenomeen dat zich niet jaarlijks herhaalt, dan blijft de verkoop van het boek in Vlaanderen nagenoeg op hetzelfde niveau als 2012. Panikeren over een "tanende belangstelling" bij het publiek voor het boek lijkt me dan ook meer dan voorbarig. Het boek heeft nog een stralende toekomst voor zich, al dan niet op papier. Auteurs en uitgevers beschikken over meer dan voldoende creativiteit om het publiek de komende maanden en jaren opnieuw te verbazen.