Half december 2012 werd "de snelle dood van de e-boekenlezer" aangekondigd. Aanleiding was het feit dat in 2012 de verkoop van de e-inkt-readers wereldwijd fors is afgenomen met niet minder dan 36%. De zwart-wit e-reader wordt op de markt verdrongen door de vele tablets (vooral de iPad) die erg geliefd zijn bij de consument, niet in het minst tijdens de feestdagen eind 2012. Dat de e-inkt technologie niet het eindpunt maar eerder het begin van het digitale lezen inluidde, was voor insiders al langer bekend. Maar uit dit bericht de conclusie trekken dat het elektronische lezen een snelle dood tegemoet gaat, lijkt me niet alleen een brug te ver. Het is gewoon een foute conclusie. Het elektronische lezen (e-reading) is aan een opmars toe in de Angelsaksische wereld. Dit werd duidelijk aangetoond door een uitgebreid onderzoek door het Amerikaanse onderzoekscentrum PEW. Het loont de moeite om even in te zoomen op dit zeer interessante onderzoek.
Omdat het nogal wat parallellen bevat met het onderzoek rond het lees, leen en koopgedrag in Vlaanderen, schets ik hier een aantal vergelijkingspunten.
Terwijl in Vlaanderen 71% van de mensen minstens één boek leest per jaar, zijn er in de VS 75% lezers. Toch wel opvallend dat we hier ietwat lager scoren dan de VS. Dit verschil situeert zich vooral bij de mannen, want zowel in de VS als in Vlaanderen leest 81% van de vrouwen boeken. In de VS leest 70% van de mannen, terwijl dit bij ons slechts 61% bedraagt.
Als we dit per leeftijdsgroep bekijken, dan valt vooral op dat de groep tussen 20 en 30 jaar het opvallend beter doet in de VS (vermits de leeftijdsgroepen niet helemaal gelijk lopen, is een 1 op 1 vergelijking niet mogelijk). Hier is bij ons duidelijk werk aan de winkel. Opvallende gelijkenis is het feit dat het lezen boven de 60 jaar afneemt. Hoewel deze leeftijdsgroep meer tijd heeft om te lezen, zijn er andere redenen waarom lezen minder aantrekkelijk wordt.
Dat het studieniveau en het inkomen een belangrijke rol spelen in het leesgedrag loopt in beide landen vrijwel parallel. Het is ook een vrij logisch gegeven.
Opvallend verschil is natuurlijk het digitale lezen: op één jaar tijd is het aantal mensen dat digitaal leest in de VS gestegen van 16 naar 23%. In Vlaanderen zijn hierover geen exacte cijfers bekend, maar het ligt zeker beneden de 2%. Zowat 1 Amerikaan op 4 leest een boek op een e-reader of tabletcomputer. 33% van de bevolking heeft ofwel een e-reader of een tablet, terwijl dit bij ons rond de 25% ligt. Opvallend hier is dat de stijging het grootst is in twee leeftijdcategorieën, nl. de 16,17 jarigen: + 15% en de groep tussen 30 en 49 jaar: + 16% . Het digitale lezen neemt dus vooral toe bij jongeren en bij de actieve bevolking. Dat het digitale lezen vooral de stedelingen aantrekt en minder de mensen op het platteland, zal wellicht niemand verbazen.
Enkele conclusies?
1. Het digitale lezen is in opmars in de VS. Met het succes van de tablets verdient het digitale lezen ook bij ons de nodige aandacht. Wie dacht dat door een daling in de verkoop van de e-readers het digitale lezen zou verdwijnen, heeft het duidelijk mis voor.
2. Digitaal lezen heeft niet direct een negatief effect op het lezen. Terwijl bijna een kwart van de Amerikanen digitaal leest, is er geen duidelijke daling in het leesgedrag waar te nemen.
3. Het zijn vooral jongere lezers en actieve dertigers/veertigers die het digitale lezen omarmen. De toekomst lijkt dus weggelegd voor het digitale lezen.
