dinsdag 24 januari 2012

Verkoop literatuur stijgt met 12,5% in Vlaanderen

Bij het publiceren van de cijfers van de boekenverkoop in 2011 vorige week, publiceerde De Standaard een opvallende vergelijking van de top 10 van Vlaanderen en die van Nederland. In Nederland staat de literatuur prominent vooraan, terwijl dit in Vlaanderen is weggelegd voor de kookboeken en de strips. Is het echt zo slecht gesteld met de verkoop van literatuur in Vlaanderen? Het leek me nuttig om eens dieper te graven in de cijfers van de verkoop van literatuur in 2011. (Cijfers van GfK).

Wat valt op?
De omzet van de literatuur stijgt globaal met 12,5%. De meeste subgenres stijgen. Maar qua omzet zijn vooral de literaire fictie (NUR 300-309) en de spannende boeken (NUR 330-339) van groot belang.



De verkoop van literaire fictie stijgt met 15,5%. Dit is des te opvallender omdat we merken dat dit niet zo zeer het effect is van de top 100, laat staan van de top 10. De omzet van de 100 meest verkochte literaire boeken bedraagt slechts 51% van de top 100 verkoop in 2010. Het wegvallen van de Millenium trilogie (Stieg Larsson) speelt hier zeker een rol. Maar ook toppers zoals Duizend Schitterende zonnen (Housseini) komen nog niet direct voor in de top 100. Des te meer is het opvallend dat niettegenstaande het wegvallen van deze toppers, de verkoop van de literatuur toch merkelijk is gestegen. Er is dus zeer veel interesse in literatuur, maar de toppers kennen niet het succes van de (weggevallen) toppers van 2009 en 2010. Men is duidelijk nog op zoek naar nieuwe sterauteurs, maar de Vlaamse literatuurminnaar heeft die nog niet gevonden.

Opvallend is ook de grote stijging bij de literaire non-fictie: +44%. Dit is dan wel voor een belangrijk deel toe te schrijven aan een aantal succestitels. Meer bepaald de biografie van Steve Jobs speelt hier een belangrijke rol is. Dit boek heeft het dubbel aantal exemplaren verkocht dan de nummer twee in de bestsellerslijst van dit genre. De afzet van de top 10 is in 2011 met 40% gestegen tov. 2010. Zoals dikwijls moeten we in de boekenwereld vaststellen dat het succes van een genre dikwijls met een beperkt aantal titels verbonden is. Specifieke dramatische gebeurtenissen kunnen hierbij ook een belangrijke rol spelen, zoals nu het overlijden van Steve Jobs.

Literatuur wordt hoofdzakelijk gekocht in de boekhandel. Dat was in 2011 niet anders. De boekhandel blijft met 88% marktaandeel nog steeds het belangrijkste verkoopkanaal voor literatuur. De literatuurverkoop via de boekhandel is met 9,7% gestegen. Niet slecht.
Maar opvallend is wel dat bij de entertainment specialist de omzet bijna is verdrievoudigd (+ 292% ). Vooral de literatuur algemeen en de spannende boeken doen het hier zeer goed. Hoewel hun marktaandeel binnen dit genre nog vrij klein is (5%) is een verdrievoudiging toch wel zeer opvallend.

Conclusie: het is niet omdat de literaire boeken niet in de top 10 verschijnen dat het slecht gaat met de verkoop van literatuur in Vlaanderen. Wat wel opvalt is dat de toppers het behoorlijk minder goed deden in 2011dan in het verleden. Maar daartegenover staat dat de verkoop in de breedte duidelijk is toegenomen en dat is op zich een goede zaak: de Vlaamse lezer vindt zijn gading in een breed literair aanbod!